بررسی نتایج درمانی و عوارض عمل جراحی آندوسکوپیک سینوس در بیماران مبتلا به سینوزیت مزمن، بیمارستان بوعلی تهران، طی سال های 81-1375

سابقه و هدف: جراحی آندوسکوپیک سینوس (Functional Endoscopic sinus surgery) FESS که تحولی عظیم در درمان سینوزیت مزمن ایجاد کرد مدیون دو عامل، روشن شدن نقش واحد استئوماتال در سینوزیت و پیشرفت‌های آندوسکوپی اپتیک است. وجود تجهیزات تصویربرداری دقیق نیز باعث شده که جراحی آندوسکوپیک سینوس به یک رویکرد رایج در درمان سینوزیت مزمن طبی جواب نداده، تبدیل شود. با در نظر گرفتن مزایای روش و همچنین استفاده روز افزون از آن به خصوص طی سالهای اخیر در ایران و توجه به این نکته که هنوز مطالعه جامعی روی نتایج این روش جراحی سینوس در کشور ما صورت نگرفته، تحقیق حاضر طی سال‌های 81-1375 انجام گرفت. مواد وروش‌ها در این تحقیق توصیفی 327 بیمار مبتلا به سینوزیت مزمن که به علت عدم پاسخ مناسب درمان 6 هفته‌ای تحت عمل جراحی آندوسکوپیک سینوس قرار گرفته بودند، بررسی شدندو نتایج درمانی براساس میزان کاهش علائم بیمار به صورت ذهنی (Subjective) و عوارض عمل جراحی بصورت جداگانه در پرونده بیماران ثبت گردیده و کلیه بیماران تا 4 ماه پس از عمل جراحی پیگیری شدند. یافته‌ها: در این مطالعه 327 بیمار، 135 زن (41%) و 192 مرد (59%) با میانگین سنی 1±30 سال (± انحراف معیار) بودند، که از این تعداد، 6% بیماران بهبودی کامل علائم، 78% بهبودی نسبی و قابل قبول علایم و 16% بدون تغییر قابل توجه علائم را ذکر کردند. به عبارت دیگر براساس نتایج این تحقیق 84.4% بیماران از انجام عمل جراحی آندوسکوپیک سینوس سود برده بودند. عوارض جزیی عمل جراحی در 14% بیماران دیده شد، که به ترتیب شیوع شامل؛ 15% چسبندگی، 6% هماتوم کوچک خود بخود جذب شونده، و 3% آمفیزم زیرجلدی بود. تنها در 1% موارد عارضه عمده به صورت نشست مایع مغزی- نخاعی وجود داشت. نتیجه‌گیری و توصیه‌ها: با توجه به استفاده وسیع از عمل جراحی آندوسکوپیک سینوس در ایران بخصوص در چند سال اخیر و میزان اثر بخشی این روش جراحی و در ضمن به منظور جلوگیری از انجام اعمال جراحی تهاجمی و تخریب کننده سینوس‌ها و کاهش عوارض عمل جراحی آندوسکوپیک سینوس، رویکرد به این روش جراحی توسط افرادی که قبلا آموزش‌های لازم را آموخته باشند، توصیه می‌شود.